Vaccineer je kind of regel je eigen opvang

De vaccinatiegraad in Nederland daalt al een aantal jaren. Een vaccinatiegraad van 95% is nodig om besmetting goed te kunnen voorkomen. In diverse regio’s is de vaccinatiegraad al tot onder de 90% gedaald als gevolg van een toenemend aantal vaccinatieweigeraars. Sommige mensen lijken te zijn vergeten hoe ernstig de gevolgen van besmettelijke ziekten kunnen zijn.

Foto: Fotolia

Zo raakten recent vier kinderen in een Haagse kinderopvang besmet met de mazelen. Ook elders brengen vaccinatieweigeraars de volksgezondheid in gevaar. In New York bijvoorbeeld is de noodtoestand uitgeroepen na het uitbreken van een mazelenepidemie.

Op een aantal plekken, bijvoorbeeld in Brabant, worden kinderen die niet gevaccineerd zijn geweigerd bij de kinderopvang. Officieel mag dat volgens de wet niet, toch doet een aantal organisaties dat op eigen gezag wel. Die oplossing is juridisch kwetsbaar. Bovendien is voor de kinderopvangorganisaties niet duidelijk of weigeren nu wel of niet mag.

Mede daarom diende D66 vorig jaar al een initiatiefwet in om weigering van niet-gevaccineerde kinderen bij de kinderopvang wettelijk mogelijk te maken. Een belangrijk argument hiervoor is dat vaccinatie tegen bijvoorbeeld een zeer besmettelijke ziekte als de mazelen riskant is voor kinderen jonger dan 14 maanden. Deze jonge baby’s lopen een verhoogd risico op besmetting via oudere kinderen die niet zijn ingeënt.

De Raad van State is kritisch over deze initiatiefwet: het directe effect zou (te) beperkt zijn. Ook vanuit de kinderopvangsector wordt terecht gewezen op het feit dat alleen het weigeren van niet-gevaccineerde kinderen bij de opvang het probleem niet oplost. De kinderopvangorganisatie willen niet dat dit maatschappelijke vraagstuk op hun bord terecht komt. Volgens de Brancheorganisatie Kinderopvang moet de overheid haar verantwoording nemen ‘met regels en indringende voorlichting en het met gezag weerspreken van niet onderbouwde negatieve effecten van vaccinatie’.

Men gaat echter voorbij aan het feit dat het weigeren van niet-gevaccineerde kinderen een krachtig signaal geeft aan antivaxers. Nee, 100% veiligheid levert het weren van niet-gevaccineerde kinderen niet. Een kind kan een besmetting immers ook in de speeltuin of in de wachtkamer bij de huisarts oplopen. Dat laat onverlet dat de kinderopvang bij uitstek een plek is waar de wetgever een norm kan stellen. Die norm zou moeten zijn: individuele keuzevrijheid is mooi, maar mag de volksgezondheid van kinderen niet in gevaar brengen.

Argumenten, feiten en voorlichting zijn belangrijk maar blijkbaar niet voldoende. Vaccinatieweigeraars moeten gaan voelen dat hun overtuiging gevolgen heeft voor anderen. En dat er een grens is aan de keuzevrijheid wat betreft vaccineren. Het weigeren van niet-gevaccineerde kinderen bij de kinderopvang is een belangrijk en sterk signaal waarmee de overheid duidelijk kan maken: tot hier en niet verder.

Bovendien krijgt de sector de kans te laten zien dat de veiligheid van kinderen voorop staat. Door de kans op besmetting op kinderdagverblijven zo klein mogelijk te maken. Zo bezien is de defensieve reactie van de brancheorganisatie een gemiste kans. Het gaat voorbij aan de kracht en het belang van een duidelijk signaal. Dat zou moeten zijn: vaccineer je kind of regel je eigen opvang.