Ode aan de kraamzorg

‘Misschien is hij gewoon misselijk en wil hij daarom niet drinken?’
‘Ik denk dat hij nu kramp heeft? Want waarom zou hij anders huilen?’
‘Zou hij het te warm hebben?’
‘Misschien toch nog een extra kruik in z’n wiegje doen?’

Bron: Naviva Kraamzorg. Kind noch zorgverlener komen voor in dit blog

In de eerste dagen na de geboorte van onze zoon begon zo’n 90% van onze zinnen met ‘misschien’ of ‘zou hij…’. Want laten we eerlijk zijn: ook al bereid je je nog zo goed voor op het aanstaande ouderschap, je hebt die eerste dagen geen idee wat je aan het doen bent.

Grote opluchting maakte zich dan ook van ons meester wanneer we ’s ochtends onderaan de trap het engelachtige ‘goedemorgen!’ van kraamverzorgster Barbara hoorden. De pakweg 4 uur die daar op volgden laten zich het best omschrijven als een spoedcursus ‘hoe werkt mijn baby en hoe houden we ondertussen onszelf overeind?’.

Iedere morgen werd ik als kersverse en ietwat vermoeide vader op pad gestuurd met een boodschappenlijst. Bij de Etos om de hoek werd ik door het personeel elke dag nog iets vrolijker begroet en men wist na een paar dagen zo ongeveer te voorspellen wat er morgen op mijn lijstje zou staan. Terug thuis vond ik mijn vriendin aanzienlijk relaxter en met meer zelfvertrouwen met de kleine in de weer. 

In een moordend tempo leerden we over borstvoeding, temperatuur van de baby, luiers, badderen en alles wat er bij komt kijken en we kwamen er achter dat stroop zelfs bij -18 de zachte structuur behoudt. We hebben alle icepacks sindsdien vervangen door ingevroren zakjes Rinse appelstroop. 

Barbara zorgde ervoor dat de kleine man relaxter werd en gaf ze moeder het zelfvertrouwen en de ruimte om de borstvoeding op te starten. Met vaste hand liet ze zien dat een baby van een paar dagen niet van porselein is maar wel een soort gebruiksaanwijzing kent. Met grote toewijding analyseerden we samen het verschil tussen het huilen van de honger of het huilen van de kramp. De hoeveelheid informatie die we van haar kregen was zo groot dat we aantekeningen moesten maken. Via de app kregen we waar nodig een samenvatting of een herinnering.

Zonder Barbara was die eerste week niet zo’n pretje geweest. In media en politiek gaat veel aandacht uit naar de zorg in ziekenhuizen en ouderenzorg. Petities worden gestart wanneer ziekenhuizen de zorg op bepaalde locaties sluiten. Zeker wanneer medisch verloskundige zorg ergens komt te vervallen is de weerstand doorgaans groot.

Dankzij een enorm vlotte bevalling hebben wij het ziekenhuis niet eens van binnen gezien. De verloskundige en vooral de kraamverzorgster waren ons vangnet aan bed. Als gevolg van grote drukte – we bleken in een heuse babyboom te zitten -  bediende onze kraamhulp twee gezinnen in dezelfde week. In plaats van haar aandacht op 1 gezin te kunnen richten. Het komt dan niet in je op om een punt te maken van het feit dat je eigenlijk nog wel wat meer uren per dag zou willen.

Toch schuilt er een groot risico in de personeelstekorten in de (kraam)zorg. Uit onvrede over onregelmatige en onvoorspelbare werktijden en achterblijvend salaris stappen velen over naar bijvoorbeeld de ouderenzorg of de kinderopvang. Het gevolg is dat het relaxte van die eerste kraamweek onder druk komt te staan. Kraamzorg dreigt steeds meer een spoedcursus te worden.

Terwijl kraamzorg een unieke vorm van zorg is waar we trots op mogen zijn. Kraamverzorgenden zijn zoveel meer dan een ‘hulp in het huishouden’. Het is noodzakelijke zorg die moeder en kind een goede en gezonde start geven. En mijn hemel wat was ik als kersverse vader blij dat er iemand in huis was die tenminste ongeveer een idee had wat de bedoeling was. Je kunt nog zoveel boeken lezen, cursussen volgen of met vrienden praten. Als jonge ouders van een eerste kind heb je geen idee wat je te wachten staat.

Je kunt jezelf nog zo hoogopgeleid of kundig vinden: je hebt die eerste dagen echt geen idee. De kraamzorg maakt dan echt het verschil. Mensen als Barbara verdienen veel meer dan een bos bloemen aan het einde van de kraamweek. Ze verdienen de ruimte om hun werk goed te doen en respect voor het feit dat ze kiezen voor het verzorgen van baby’s en hun kersverse ouders. Door ze fatsoenlijk te betalen, ook voor de uren dat ze niet werken maar wel beschikbaar moeten zijn. Goed dat de FNV zich daar hard voor maakt. 

En door de organisaties waar ze voor werken tarieven te betalen waarmee ze een gezond bedrijf kunnen runnen. Brancheorganisatie Bo Geboortezorg becijferde onlangs dat bijna alle kraamzorgorganisaties verlies draaien. Dat is zorgelijk omdat zo niet of te weinig wordt geïnvesteerd in bijvoorbeeld behoud van personeel. Actie van onder meer de Nederlandse Zorgautoriteit is nodig om te voorkomen dat tekorten steeds verder oplopen of de kwaliteit van zorg minder wordt.

Aandacht voor de personeelstekorten in de kraamzorg is belangrijk. Voor kraamverzorgenden wordt minder snel gedemonsteerd of een petitie gestart, terwijl aandacht voor de tekorten echt nodig is. Mogelijk helpt die aandacht om mensen te verleiden te kiezen voor deze vorm van noodzakelijke zorg. Ondertussen verdienen de zorgverleners het om meer in het zonnetje gezet te worden voor hun belangrijke en noodzakelijke kraamwerk. Deze ode is mijn bijdrage daaraan. 

Dankjewel Barbara van Naviva kraamzorg!